Theo đó, GS Nguyễn Lân Dũng cũng cho biết thêm: Trường hợp hết lớp 10, học sinh không đạt yêu cầu phải học lại, học đến lớp 11, 12 cũng vậy. Khi học sinh lưu ban về số lượng lớn mình sẽ mắc kẹt ngay về vật chất. Muốn học sinh không lưu ban nhiều  thì phải có chương trình học vừa nhẹ vừa vui.

"Chương trình SGK của Việt Nam vừa nặng, vừa thấp"

Tiếp tục cuộc trao đổi với PV Báo Giáo dục Việt Nam, GS.TS.NGND Nguyễn Lân Dũng cho biết, không có kỳ thi tốt nghiệp là tốt, bởi vì chúng ta đang phấn đấu để phổ cập, mà nếu đã phấn đấu để phổ cập, các trường đều cố gắng để cho học sinh có thể đỗ tốt nghiệp. Trên cơ sở kiến thức cơ bản, bỏ bớt một kỳ sẽ giảm áp lực cho học sinh và phụ huynh học sinh.

GS Dũng nhấn mạnh: “Không thi tốt nghiệp, nhưng phải có bằng tốt nghiệp. Muốn có sự đánh giá đó việc học tập ở học sinh phải nghiêm túc. Giáo viên phải có thái độ cầu thị, không vì bệnh thành tích, đánh giá đúng học lực học sinh ở các kỳ học thông qua học bạ ghi các kỳ kiểm tra thường xuyên trong năm.

Trường hợp hết lớp 10, học sinh không đạt yêu cầu phải học lại, học đến lớp 11, 12 cũng vậy. Khi học sinh lưu ban về số lượng lớn mình sẽ mắc kẹt ngay về vật chất. Muốn học sinh không lưu ban nhiều  thì phải có chương trình học vừa nhẹ vừa vui”.

Dậy thế nào để học sinh đạt yêu cầu mà không phải lưu ban nhiều? Theo GS Dũng, điều này được quyết định bởi một chương trình sách giáo khoa đổi mới.

“Tôi không đồng ý với Bộ GD khi đến 2015 mới đổi mới chương trình sách giáo khoa. Tôi nghĩ chuyện đó không quá khó, tôi đã đi thăm nhiều nước, mua hơn 70 cuốn sách giáo khoa Sinh học. Tôi đọc và thấy rằng để dậy theo chương trình SGK nước ngoài chẳng khó khăn gì”, GS Dũng chia sẻ.

Cũng theo GS Nguyễn Lân Dũng, ở Việt Nam, nhiều năm nay, chương trình SGK vừa nặng lại vừa thấp, điều đó nghe có vẻ vô lý nhưng đó là sự thật: Chương trình dàn trải, bắt bắt học sinh nhớ những cái không cần nhớ, học những cái không cần học.

GS Dũng so sánh: "Một nước có nền văn hóa phát triển như nước Pháp không có sách Sinh học nhưng thay vì đó họ học khoa học về sự sống và về trái đất. Có nghĩa là họ học những khái niệm cơ bản về sự sống như về dinh dưỡng, tuần hoàn, tiêu hóa, hô hấp, di truyền , tiến hóa... cho nên kiến thức của học sinh rất sâu.

Còn ở việt Nam, chương trình sinh học THPT là chương trình đại học sư phạm rút ngắn lại, học tất các môn của đại học sư phạm, thực vật bậc thấp, thực vật bậc cao, động vật không xương, động vật có xương, sinh lý người và động vật, tiến hóa, di truyền, sinh thái, vi sinh vật học... Học rất nhiều nhưng nội dung lại rất thấp và chả  giống nước nào".

GS Nguyễn Lân Dũng kể rằng, có lần sang Mỹ, ông thấy một sinh viên cầm quyển sách “Chiến tranh và Hòa Bình” trên tay nên hỏi: Cháu làm gì thế? Cô bé trả lời: Cháu học. Ông hỏi tiếp: Sao phải đọc quyển sách dày thế? Em bé đó nói thầy giáo bảo phải tóm tắt tác phẩm.

“Ở đây có thể thấy, người ta không học theo kiểu trích đoạn tác phẩm văn học mà học tóm tắt tác phẩm. Ở mình, học trích đoạn qua bài thơ nên học sinh sẽ dễ lẫn lộn đoạn này với đoạn khác. Thời xưa, môn viết được coi trọng lắm và chữ của học sinh khá đẹp.

Hầu như chữ của học sinh giống nhau và rất đẹp. Một chữ khó như Trung Quốc mà học sinh còn viết được, đọc được. Còn chúng ta bây giờ, nhiều học sinh chữ rất xấu, đó là điều rất buồn”, GS Dũng bình luận.

Theo GS Nguyễn Lân Dũng, Bộ Giáo dục là cơ quan quản lý cần phải nhanh chóng thúc đẩy việc sửa đổi chương trình học và nên dựa vào các hội chuyên ngành. Tại sao lâu nay chúng ta có Hội chuyên ngành mà Bộ Giáo dục không dựa vào? Hội chuyện ngành có hơn 10.000 hội viên, trong đó có nhiều giáo viên giỏi nhất về sinh học, kể cả giáo viên dạy chương trình học phổ thông.

Tại sao Bộ Giáo dục không giao cho họ, những giáo viên có kinh nghiệm, nhà khoa học có trình độ cao. Họ sẽ biết kết hợp kiến thức có trình độ chính xác, phù hợp với lớp trẻ. Chương trình học chắc chắn sẽ không chênh lệch nhiều so với thế giới và phù hợp với điều kiện của Việt Nam. Ví dụ chương trình của họ học 2 buổi/1 ngày, ta học 1 một buổi. Họ học nhiều môn, mình học ít môn. Điều kiện của họ khác chúng ta, họ dậy lúa mì và nho, mình dậy cây lúa.

Trước một số ý kiến nên rút chương trình phổ thông từ 12 năm xuống 10 năm, GS Dũng nói: “Tôi cũng không đồng ý với phương án rút lại 10 năm bởi vì chương trình học 12 năm là cần thiết, cơ hội của một đời người khi học kiến thức cơ bản là ở thời phổ thông.

Muốn học sinh không lưu ban thì phải đổi mới chương trình SGK, học phải vừa nhẹ vừa vui. Nhưng để khắc phục tình trạng này thì SGK phải vừa nhẹ, vừa sâu. Điều này quyết định bởi chương trình và sách giáo khoa. Như vậy đừng hy vọng rằng ngay lập tức có một bộ sách giáo khoa hay mà nó phải đổi mới dần dần”.

Ful.vn Theo Giáo Dục